Programma's
Alle onderstaande programma's kunnen op aanvraag (ook in aangepaste vorm) geleverd worden.
Als u Hemony Ensemble wilt boeken, neem dan contact op met Simon Groot (artistiek leider).
Mailadres en telefoonnummer vindt u op de contactpagina.
JOANNES TOLLIUS D’AMORFORTE, de opnames van zijn nagelaten werken
Na de uitgave van de verzamelde werken van Tollius (2002-2016) en een proefschrift over zijn leven en werken (2017), met de Engelstalige handelseditie onder de titel Traces of Tollius (Hilversum 2022), rest Simon Groot als artistiek leider van het Hemony Ensemble nog één taak: de opnames van alle nagelaten werken. Om dit te kunnen doen zijn er vijf concertprogramma’s ontwikkeld, waar Tollius een hoofdrol in speelt, maar waarin ook ruimte is ingericht voor context (klik hier voor het volledige projectplan). De opzet is om met elk van de programma’s eerst een reeks concerten te geven en daarna de opnames te realiseren.
De vijf programma’s hebben de volgende titels
2. ‘Motetten over de waardigheid en de zeden van priesters’
3. Een ‘drieluik’ voor het Amsterdams muziekcollege
meer informatie ❯
MIRACULEUS
Miraculeus, is een programma rond het Mirakel van Amsterdam, waarin de beroemde Missa pange lingua van Josquin Desprez (c1450-1521) en de officiegezangen uit de Occo-codex centraal staan. Hemony Ensemble zingt uit een reproductie van de codex, het originele handschrift komt uit het beroemde atelier van Alamire. Dit programma rond de Stille Omgang is gemodelleerd naar de mis in de orde van Trente. Echter in plaats van de gebruikelijke liturgische teksten tussen de misdelen vertelt een acteur in de rol van Pompeius Occo het verhaal van het mirakel. Zijn teksten komen uit Getyden van het H. ende Hoogh-waerdigh Sacrament des Altaers soo in ’t gemeijn, als voor de stadt van Amsterdam(Antwerpen, 1640).
meer informatie ❯
DE BEELDENSTORM
In 2016 was het 450 jaar geleden dat de Beeldenstorm, een voor de Nederlanden historisch zeer belangrijke gebeurtenis, plaatsvond. In ‘De Beeldenstorm’ laten wij het effect van de Beeldenstorm en de Reformatie op het Nederlandse muziekleven weer tot klinken komen. In de visuele vormgeving vindt de Beeldenstorm tijdens dit programma opnieuw plaats. Centraal in dit programma staat vocale muziek uit de 16e en vroeg 17e eeuw, die de omslag markeert van de Reformatie. Binnen de kerk verandert er veel: de rijke muziekcultuur van de katholieken wordt bij de calvinisten vervangen door het eenstemmig en onbegeleid zingen van psalmen. Als je iets verder uitzoomt, dan vallen de veranderingen ook wel weer mee: de rijke meerstemmige religieuze muziek keert via de achterdeur terug in de huiskamers, met de polyfone psalmbewerkingen door componisten als Sweelinck.
meer informatie ❯
KERSTMOTETTEN VOOR “ONS’ LIEVE HEER OP SOLDER”
Dit programma brengt ons terug naar kerstavond 1619. In een Amsterdamse patriciërswoning komen een aantal katholieken bij elkaar om samen naar het kerstverhaal en de uitvoering van religieuze muziek te luisteren. Katholieken mochten niet meer in openbare kerken bijeenkomen en waren voor hun bijeenkomsten aangewezen op tot kerk verbouwde huiskamers. Het beroemde kerstverhaal uit het Lucas-evangelie wordt voorgelezen uit de zestiende-eeuwse Moerentorfvertaling (1599), die bij de toenmalige katholieken in gebruik was. Het Hemony Ensemble reageert daarop met twaalf kerstmotetten uit Sweelincks Cantiones sacrae (1619) en enkele beeldmotetten. Het programma is genoemd naar de beroemde Amsterdamse schuilkerk Ons’ Lieve Heer op Solder, een pakhuis waarvan de bovenste verdieping tot kerk is verbouwd. Van dit programma is een CD verschenen, met Max van Egmond als lezer van de Bijbeltekst (zie de pagina CD's bestellen).
meer informatie ❯
SWEELINCK EN ZIJN LEERLINGEN
In een aantal composities van Jan Pieterszoon Sweelinck spelen zijn leerlingen een rol: o.a. Jacob Praetorius en Heinrich Scheidemann zijn met een compositie van Sweelinck vereerd. Deze stukken krijgen een plaats op dit programma naast werken van de leerlingen zelf. Dirck Sweelinck, de zoon en opvolger van Jan, was natuurlijk ook leerling van zijn vader en het kleine oeuvre dat hij heeft nagelaten mag op dit programma niet ontbreken. De muziek van Dirck Sweelinck is bewaardgebleven in een door hemzelf verzorgde uitgave van het Livre septieme (Amsterdam 1644) en een aantal anonieme composities met Nederlandse teksten uit die uitgave hebben eveneens een plek gekregen op dit programma.
meer informatie ❯BEELDMOTETTEN
In tien gravures die tussen 1584 en 1594 zijn ontstaan is muzieknotatie opgenomen. Op deze gravures staat een afbeelding centraal; de muziek is daaraan gerelateerd, maar krijgt slechts beperkte ruimte en moest daarom kort zijn. Deze ultrakorte stukjes (van doorgaans net een minuut) vormen een apart genre, dat bekend staat als ‘beeldmotetten’. De beeldmotetten verschenen met een frequentie van ongeveer één per jaar. Ze worden in dit programma afgezet tegen andere composities van dezelfde componist of werken met dezelfde tekst, die niet aan de beperkingen van het ‘beeldmotet’ onderhevig zijn. Componisten die hebben bijgedragen aan de beeldmotetten zijn Cornelis Verdonck (1584 en 1585), Daniel Raymundi (1586), Andréas Pévernage (1587-1590), Roland Lassus (1591) en Cornelis Schuyt (1594). De afbeeldingen van de gravures spelen een rol in de visuele vormgeving van de uitvoeringen.
meer informatie ❯DAAR WORDT AAN DE DEUR GEKLOPT
Sint Nicolaas was, na Maria, zo’n beetje de belangrijkste heilige in de middeleeuwen. Hij zorgde voor reizigers, voor armen, voor mensen die een huwelijkspartner zochten en nog veel meer. Hij speelde vanzelfsprekend ook een rol in de muziek van de middeleeuwen, zowel in het gregoriaans als in de meerstemmige muziek. Verrassend genoeg wist Sint Nicolaas zich tijdens de Reformatie in de Nederlanden te handhaven. In de zeventiende eeuw kreeg hij geleidelijk aan de rol die we hem nog steeds geven, zoals blijkt uit talloze liedteksten. Onder de titel ‘Daar wordt aan de deur geklopt’ brengt het Hemony Ensemble een programma met Sinterklaasmuziek uit de zestiende en zeventiende eeuw, met een paar middeleeuwse motetten ter ere van de goedheiligman en een enkele knipoog naar een paar moderne Sinterklaasliedjes. Van dit programma is een dubbel-CD verschenen, die nog leverbaar is (zie de pagina CD's bestellen).
meer informatie ❯
DE KRUISBERGH
Joost vanden Vondel schreef in 1638 zijn indrukwekkende gedicht De Kruisbergh. Hierin beschrijft hij op indringende wijze wat de betekenis van de Kruisiging van Jezus is voor het Christendom. De Haarlemse componist Cornelis Padbrué (ca. 1592-1670) zette deze tekst op muziek (uitgegeven in 1640 te Amsterdam). Dit werk en enkele passiemotetten van Sweelinck illustreren in het eerste deel van dit programma het lijdensverhaal van Christus. Na de pauze komt de lijdenstekst uit het Evangelie van Matthéüs aan bod. Vele componisten hebben muziek geschreven op het lijdensverhaal uit één van de Evangeliën, waarbij er een kennelijk voorkeur was voor Matthéüs en Johannes (omdat die teksten traditioneel op de belangrijke dagen Palmzondag en Goede Vrijdag werden gelezen). Heel anders dan de passies van J.S. Bach, maar in essentie op dezelfde tekst vinden we vele honderden composities. Aan Jacob Obrecht (1457/58-1505) zijn twee verwante zettingen toegeschreven (hoewel die toeschrijving onzeker is). In dit programma klinkt de zesstemmige versie van deze Matthéüs-passie. Eigentijdse teksten en afbeeldingen (van o.a. Vondel en Rembrandt) helpen in dit programma een sfeer van bezinning creëren.
meer informatie ❯
POPMUZIEK UIT DE JAREN ’30 (van de zestiende eeuw wel te verstaan)
Rond vijf populaire chansons die in 1530 bij Pierre Attaingnant zijn uitgegeven laat het Hemony Ensemble diverse ‘covers’ horen, in de vorm van bewerkingen en contrafacten (bestaande wijsjes waar nieuwe teksten op gemaakt werden). Het geheel levert een fraai plaatje van de populairste muziek uit de vroege zestiende eeuw. Net als tegenwoordig was er in die tijd een levendige cultuur rondom de populaire muziek. We zien interacties tussen serieuze polyfonie en het eenstemmige lied voor in de kroeg of herberg, soms keerde zo’n wereldlijk lied weer terug – maar nu in gewijzigde vorm – in het serieuze repertoire van polyfonie (soms zelfs in de muziek met een religieus doel). Opvallend is ook dat het eenstemmige lied zowel bij de gewone burgers als bij de toenmalige elite in zwang was: liedboeken die voor een paar stuivers te koop waren (en zelfs voor Jan met de pet betaalbaar) hebben globaal dezelfde inhoud als de uitzonderlijk dure liedboeken die alleen door aristocratie en welgestelde burgers binnen handbereik lagen.
meer informatie ❯
THE AMAZING REMBRANDTS
Als schilderijen van Rembrandt en tijdgenoten in beeld worden gebracht, klinkt daarbij vrijwel altijd muziek uit de late barok (eerste helft achttiende eeuw), zelden komt de muziek uit de tijd van Rembrandt zelf aan bod. Daarin brengt het Hemony Ensemble verandering. De thema’s van veel van Rembrandts schilderijen speelden ook een rol in de toenmalige muziek en het is dan ook zeer wel mogelijk om de schilderijen met muziek uit hun eigen tijd te illustreren. De aanleiding voor het onderhavige programma was ook bijzonder: naar aanleiding van Rembrandts geboortejaar vervaardigden kunstenaars met een beperking uit het Amersfoortse Jans Pakhuys hun interpretatie van enkele bekende schilderijen van Rembrandt. Het Hemony Ensemble reageert daar weer op met Amsterdamse composities uit de eerste helft van de zeventiende eeuw. Schilderijen als ‘De badende vrouw’, ‘het Joodse bruidje’ en dergelijke passeren in dit programma de revue.
meer informatie ❯
PRATUM MUSICUM
In 1584 verscheen in Antwerpen een uitgave onder de titel Pratum musicum (muzikale weide). De auteur was Emanuel Adriaenssen, een virtuoze luitist uit die dagen. De bundel bevat enkele originele luitstukken, maar het grootste deel bestaat uit bewerkingen van vocale muziek. Deze bundel geeft daarmee een inkijkje op de muzikale voorkeur van Adriaenssen als het gaat om de toenmalige chansons (meerstemmige composities op Franse teksten) en madrigalen (meerstemmige composities op Italiaanse teksten). De bundel bevat ook nog een aantal ‘boertige’ liedjes op Nederlandse teksten. Onze selectie hieruit levert in zekere zin een programma dat is samengesteld door een vooraanstaand musicus uit de late zestiende eeuw.
meer informatie ❯